Digitaal geld is een politieke zaak

In 2015 opperden wij dat de overheid digitaal contant geld moet invoeren. Niet ter vervanging van fysiek contant geld (munten en biljetten), maar ter vervanging van bankgeld.

In een hoorzitting mochten wij dat toelichten aan de Tweede Kamer. De Nederlandse Bank deed alsof wij gek waren, en maakte ons uit voor communisten. Krap een jaar later ging ze zelf aan de slag met digitaal geld. En tegenwoordig is elke zichzelf respecterende centrale bank ermee bezig.

Digitale variant van de euromunt

Geïnspireerd door digitalisering kwamen de centrale banken, vanuit hun hoofdkwartier in Basel, zelfs met een nieuwe ‘taxonomie van geld’. Daarin beschrijven ze alle soorten geld die ze onderscheiden. Stuivers en bitcoins worden alle in nieuwe categorieën gevat. Het overzicht lijkt compleet en doordacht. Toch hebben ze iets over het hoofd gezien: Door de overheid uitgegeven schuldvrij digitaal geld. Zeg maar, de digitale variant van de euromunt. Dat ze dit zijn vergeten zal geen toeval zijn. Publiek digitaal schuldvrij geld maakt centrale banken namelijk overbodig.

Schuldvrij geld in de vorm van fysieke munten en bankbiljetten mogen we (nog even) hebben van de banken. Maar schuldvrij digitaal geld vinden ze bedreigend. Dan ontstaat er een superieur alternatief voor rentedragend bankgeld. En dat willen ze niet. Dat zou het einde inluiden van de commerciële exploitatie van ons geldstelsel.

Afschaffing van het bankgeldstelsel

Dat is nou precies waar het ons om gaat. Commerciële exploitatie van ons geldstelsel zorgt voor maatschappelijke ongelijkheid. Het overlaadt de samenleving met onnodige schulden, die mensen en landen uit elkaar drijven. Bankgeld moet renderen. Het onttrekt waarde ook zonder zelf waarde toe te voegen. Dat ondermijnt de samenleving en de leefbaarheid van de planeet.

Het bankgeldstelsel doet meer kwaad dan goed. Het heeft zijn grens bereikt. Bovendien is het achterhaald. Sinds de komst van internet hebben we helemaal geen bankgeld meer nodig. We kunnen ons geldstelsel geheel baseren op contant geld, in fysieke en digitale vorm.

Maatschappelijk debat

Ook de Italiaanse centrale bank roert zich rond digitaal geld. Dat leverde een opmerkelijke uitspraak op. In de analyse van digitaal geld loopt de Italiaanse bank niet voorop. De inhoudelijk interessantste rapporten komen tot dusver uit Londen en Stockholm. Maar de Italianen voegen nu wel iets heel belangrijks toe.

Dat gebeurde in een speech van de Italiaanse centraalbankier Fabio Panetta. Deze sprak onlangs over "21st century cash: Central banking, technological innovation and digital currencies”. Wat was zijn conclusie? Dat het digitale geld van de toekomst geen technische discussie is. Het is een politieke zaak waarbij de samenleving betrokken moeten zijn.

“All in all, this is hardly going to be a purely technical decision. Society as a whole, through its political bodies, will need to be involved.”

Daarvoor is Ons Geld opgericht. Om die betrokkenheid te ontketenen, en te zorgen dat het debat niet wordt overheerst door het bankbelang. Het geld gaat ons allemaal aan. Wij mogen ons gaan mengen in het grote geld debat.