Zal 100% reserve bankieren de banken er werkelijk van weerhouden om ‘geld uit het niets’ te creëren?
De voorstellen van Ons Geld en Positive Money (VK) worden vaak vergeleken met wat beschreven staat in de IMF publicatie: ‘The Chicago Plan Revisited’. Onze voorstellen hebben inderdaad hetzelfde doel. Namelijk: ervoor te zorgen dat banken geen geld meer kunnen creëren. Nu doen ze dat namelijk door het verstrekken van leningen (of het kopen van activa). De methodiek verschilt echter wel. Bij het Chicago Plan worden banken gedwongen om centrale bankreserves aan te houden voor al hun deposito’s. Terecht hebben mensen daarbij opgemerkt, dat je daarbij de banken nog niet de mogelijkheid ontneemt geld te creëren terwijl zij 100% reserve bankieren. Immers, bij een 10% reserve ratio is er geen beperking om geld als schuld te creëren, dus bij 100% ook niet. (Tenminste, zolang de centrale banken daaraan meewerken.)
Onze voorstellen hebben daarentegen geen last van dit probleem. In plaats van deposito’s te dekken d.m.v. centrale bankreserves, geven we de mensen zelf toegang tot door de staat gecreëerde wijzen van betaling. In het huidige systeem circuleren namelijk twee soorten geld naast elkaar: (1) door de centrale bank gecreëerde reserves die alleen binnen de bancaire sector worden gebruikt, en (2) het door commerciële banken gecreëerde ‘geld door schuld’ wat door alle anderen wordt gebruikt (ons geld dus). In tegenstelling hiermee is er in het Ons Geld Systeem geen sprake meer van gescheiden circulaties van geld. Er is nog maar één geïntegreerde hoeveelheid geld in circulatie, zowel tussen banken onderling als buiten de bancaire sector.
Dit wordt bereikt door in één keer (gedurende één nacht) al onze banktegoeden (de saldi van betaalrekeningen) uit de balans van de commerciële banken te verwijderen en over te boeken naar de centrale bank. Deze rekeningen heten dan ‘transactie rekeningen’. Uw bank blijft die rekeningen wel administreren, dus u behoudt hiervoor gewoon het contact met uw eigen bank. Balanstechnisch heeft nu de centrale bank een vordering op de commerciële banken die gelijk is aan het totaal van de rekeningsaldi, en vanzelfsprekend hebben de commerciële banken voor hetzelfde bedrag een schuld bij de centrale bank. Die schuld zullen de commerciële banken moeten aflossen vanuit de toename van hun activa (lees: winst uit onderneming). Dit geld kan dan de centrale bank weer terug de economie in pompen door het de overheid te laten besteden.
In feite heeft de centrale bank de schulden die de commerciële banken aan hun cliënten hebben (de rekeningsaldi) laten verdwijnen door al het bestaande girale geld (bankgeld) te vervangen door staatsgeld en het eigendom van dat geld over te dragen aan de betrokken cliënten.In wezen bankiert iedereen vanaf nu bij de centrale bank (al huren we de commerciële banken in om die rekeningen voor ons te administreren). * *
In dit systeem geschiedt het (uit-)lenen van geld, zodra mensen hun geld van hun transactierekening (aangehouden bij de centrale bank) overschrijven naar een ‘investeringsrekening’ (aangehouden bij een commerciële bank). In grote lijnen is deze rekening gelijk aan de huidige termijndeposito. Er is dan o.a. sprake van een minimum tijd dat het geld ‘vast’ staat. Maar in tegenstelling tot de huidige deposito rekening loopt u in de nieuwe situatie enig risico. Mocht de onderliggende waarde van die rekening, bijvoorbeeld een belegging, minder waard worden, dan kunt u een deel van dat geld kwijt raken. Het geld dat u dan overschrijft naar uw bank, wordt dan overgeschreven naar iemand die het leent. Lenen betekent dus in dit systeem dat banken het geld binnen het systeem laten circuleren, er wordt geen nieuw geld of koopkracht gecreëerd bij het aangaan van een lening. Omdat al het geld in dit systeem wordt aangehouden bij de centrale bank, kan iedere commerciële bank gewoon failliet gaan, zonder dat dit effect heeft op de geldvoorraad. Er is dus geen sprake meer van ‘to big to fail’. Staatssteun voor een bank in moeilijkheden (lees: steun van de belastingbetaler) behoort dan ook definitief tot het verleden.
Derhalve is het middels het Ons Geld Systeem mogelijk de doelstellingen van het Chicago Plan te realiseren, terwijl de gebruikers van ‘ons geld’ er 100% zekerheid over behouden wat er ook gebeurt. De banken kunnen dan geen geld meer creëren. Zij zullen een ander verdienmodel moeten kiezen dat gebaseerd is op hun prestaties en gaat er eentje failliet dan hebben wij daar geen (belasting-)pijn meer van.
Hoe een dergelijke transitie er uit ziet kunt u lezen in het artikel ‘Monetaire hervorming en de transitie’ of bestel het boek Modernising Money waar onze voorstellen in detail staan beschreven (336 pagina’s).
