Burgerinitiatief in parlementaire wandelgangen

Afgelopen donderdag organiseerde RTL Z een debat tussen Teunis Brosens (ING) en Martijn Jeroen van der Linden (Ons Geld). Zie hier de beelden.

Het burgerinitiatief begint dus al zijn vruchten af te werpen. RTL-Z toog zelfs naar de kamer om politici over geldcreatie te bevragen. Het is duidelijk nog even wennen voor ze. Ze blijken zich de materie nog eigen te moeten maken.

Wouter Koolmees (D66)

‘Het systeem van geldcreatie is ingewikkeld’.

Dat valt heel erg mee. Het is eigenlijk vrij simpel: banken scheppen het geld. Wie geld nodig heeft moet het bij hen lenen. Overheid, bedrijf en burger zijn in die zin gelijk. Ze moeten alle met de hand in de hoed naar de bank. Die bepaalt voor wie ze de geldpers aanzet, wanneer en onder welke voorwaarden. Ze heeft daarbij één motief: haar eigen commercieel belang.

Wouter Koolmees (D66):

Banken kunnen niet ‘uit het’ niets geld creëren, ze hebben ‘funding’ nodig

Inderdaad bestaan er kaders zoal liquiditeits- en solvabiliteitsratio’s waarbinnen banken opereren. Anders gaan ze failliet of raken eerder al hun vergunning kwijt. Dat doet echter weinig af aan het geldscheppend vermogen van de bank. Dat dit vermogen grenzen kent, wil niet zeggen dat het niet bestaat, of dat we het moeten relativeren.

De begrenzingen zijn overigens maar relatief. Het bankstelsel als geheel kan haar eigen ‘funding’ creëren. Verhoging van liquiditeitsratio’s brengt dan ook geen fundamentele beperking voor geldschepping door de banken. Banken kunnen hieraan eenvoudigweg voldoen door meer geld te creëren. Zo’n ratio-verhoging heeft hooguit tijdelijk effect en leidt uiteindelijk tot inflatie. Het is geen harde begrenzing noch effectieve monetaire sturing.

Het beleid van de centrale banken is zelden gericht op begrenzing van het geldscheppend vermogen van banken. Het richt zich op de facilitering van het bankbedrijf. Het zorgt voor de liquiditeit die banken nodig hebben.

Aukje de Vries (VVD):

‘Rente is compensatie voor het risico van geld uitlenen’

Rente op gelduitlening stellen wij niet ter discussie. Dat hoort tot de vrijheid van contracterende partijen. Rente als een belasting op de geldsomloop wel.
De kostprijs van het geld dat banken maken is nihil. Daarvoor hoeft rente geen vergoeding te bieden. Het geld dat banken maken wordt ook niet onttrokken aan iets anders. Het wordt eenvoudigweg bijgeschreven. Door rente te rekenen over zelf gemaakt geld belasten de banken de girale geldsomloop. Dat is een merkwaardig privilege en doet de economie geen goed.

Stel dat banken -zoals wij willen- de geldpers uit handen wordt genomen. In dat geval moeten de banken het geld van de overheid gaan betrekken. Dit is instrumenteel voor de monetaire controle door de overheid. Het zorgt ook dat de seignorage op de geldhoeveelheid aan ons allen ten goede komt, in plaats van aan de bank. Daarbovenop is het niet nodig om ook nog eens rente te rekenen. Een overheid die adequate monetaire controle uitoefent hoeft niet zoals banken nu doen, de geldsomloop met rente te belasten. Dat is niet goed voor de economie.

Als door de overheid al rente zou worden geheven, behoort dat louter monetaire doelen te dienen, en ten goede te komen aan ons allemaal.

Arnold Merkies (SP):

Geld wordt geschapen door middel van schulden. Je wilt de schulden niet nog verder opblazen.

Inderdaad, dat willen we niet. Het is ongezond en ongewenst dat we structureel moeten lenen voor levensbehoeften. Er moet meer vrije en onbezwaarde welvaart beschikbaar komen voor wie dat nodig heeft. Wat heeft de bank dat wij niet hebben dat zij alles mag verhypothekeren? Juist: de macht om geld te scheppen. Dit privilege van de bank is de grondslag van onze schuld en schuldenlast.

Die schuldenlast remt de groei en vernietigt welvaart. Naarmate wij geen nieuwe schuldenlasten kunnen dragen gaan geldloketten bij de banken dicht. Europa mag gaan krimpen. Dat heeft niets te maken met de welvaartspotentie die Europa heeft. Des te meer met de winstkansen en risico’s die banken voor zichzelf zien. Onze groei en welvaart worden begrensd door commerciële belangen van private banken.