Ons Geld - In het kort

Ons geldstelsel is op schuld gebaseerd. Daardoor is het oneerlijk en instabiel. Het beklemt de samenleving, en belemmert duurzame welvaartsontwikkeling.

Ons Geld staat voor een geldstelsel dat de samenleving niet laat bloeden, maar ten volle laat bloeien. Dat kan. Het is een kwestie van een goede en verantwoorde inrichting van het geldstelsel. Geld is daarin geen schuld (geldvordering) maar belichaming van betaalkracht en de algemene waarde-eenheid. Contant geld dus, in fysieke én digitale vorm.

Een veilige rekening voor iedereen

Ons Geld pleit voor invoering van een persoonlijke veilige rekening. Deze wordt aangehouden bij de overheid, maar ontsloten via een betaalomgeving naar keuze. De markt zorgt voor betaalgemak. De overheid zorgt voor stabiliteit en op termijn ook voor digitaal contant geld.

WRR

De wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid deed onderzoek naar het geldstelsel. Begin 2019 verscheen zijn rapport "Geld en schuld". Aanleiding voor dit onderzoek was ons Burgerinitiatief Ons Geld. In 2016 gaven wij een presentatie voor de WRR. In 2017 reageerden we op de eerste resultaten van het onderzoek.  

Burgerinitiatief Ons Geld

In 2015 organiseerden wij 'burgerinitiatief Ons Geld'. Met meer dan 100.000 steunbetuigingen nodigden wij de Tweede Kamer uit om eens kritisch te kijken naar het op schuld gebaseerde geldstelsel. De media en de Kamer wisten zich geen raad met deze vraagstelling. Maar het initiatief werd een groot succes. De Kamer stemde unaniem voor een 'veilige betaalrekening voor iedereen'. En het hiervoor genoemde onderzoek door de WRR werd aangevraagd.

Digitale munt

Met burgerinitiatief Ons Geld is een lichtje opgegaan in de Kamer. Politici zijn gaan nadenken over ons geldstelsel. Dit kwam onder andere tot uiting in een hoorzitting over cryptovalua. Thomas Bollen pleitte daarbij voor invoering van een digitale overheidsmunt. SP Kamerlid Alkaya nam die gedachte over en lanceerde zijn initiatiefnota: 100% veilig sparen en betalen.

Europese Unie

De overstap op digitaal contant geld kan de Europese Unie veel ellende besparen. Daar hebben we de Europese Commissie op gewezen. We ontvingen een merkwaardige reactie. Ze lijken ons voorstel te begrijpen. Maar het valt zozeer buiten de geijkte kaders, dat ze in 2017 nog niet wisten wat ze ermee aanmoesten. Wij verwachten dat dit nu snel gaat veranderen. Digitalisering gaat het financiële landschap hoe dan ook veranderen. En het op schuld gebaseerde geldstelsel is onhoudbaar.  

Commissie Financiën

De vaste Kamercommissie voor Financiën ontving van ons een vergelijkbare brief. Eerder hadden wij voor deze commissie al een uitgebreid memorandum geschreven. Ook hebben wij, op uitnodiging van die commissie meerdere positionpapers ingediend.

Door de bank genomen

De discussie over ons geldstelsel kwam los dankzij De Verleiders. Deze maakten een theaterproductie gebaseerd op het werk van Ons Geld. "Door de bank genomen" werd een groot succes, en weet nog steeds volle zalen te trekken.

Burgerinitiatief Ons Geld ontstond als gevolg van deze show.  

Geldhervorming in vijf stappen

  1. Invoering van een publieke digitale munt.  
  2. Afschaffing van alle privileges van banken.
  3. Ontkoppeling van de munt en onderliggende activa. De geldomloop komt geheel te bestaan uit fysiek en digitaal contant geld. Geldtegoeden krijgen vrije wisselkoers en zijn dus niet meer 1 op 1 inwisselbaar met de valuta. Het geld is niet meer op schuld gebaseerd, maar op de betaalkracht die het belichaamt
  4. Ontschulding door afbetaling van de systeemschuld.
  5. Extra overheidsinvesteringen om deflatie te voorkomen, en de grote problemen van deze tijd aan te pakken.  

Meer weten?

Digitalisering en de 'store of value'

De geldhervorming hangt samen met ICT. Deze maakt het overbodig om de geldomloop over bankbalansen te laten lopen. Tegelijkertijd maakt deze het makkelijker om aanspraken op reële waarden overdraagbaar te maken. Denk aan de tokenisering van aandelen en obligaties. De 'store of value' functie van geld wordt deels overgenomen door effecten die 'peer 2 peer' kunnen worden overdragen.

Bij zeer grote bedragen verliest geld zijn functie van 'store of value'. Het aanhouden van stevige liquiditeitsbuffers wordt gestimuleerd. Dat maakt de economie stabiel, weerbaar én flexibel. Maar ongebreidelde oppotting van digitaal contant geld wordt ontmoedigt gemaakt. Geld moet circuleren. Als de bezitter van grote sommen geld dit niet in omloop brengt, stimuleert de overheid hem daartoe door heffing van monetaire belasting.  

Wat is geld?

Leerboeken typeren geld doorgaans met de woorden: rekeneenheid, ruilmiddel en oppotmiddel. Dat is merkwaardig. Een korte analyse mag illustreren hoe weinig verhelderend deze begrippen zijn in verband met geld, en dat er veel betere begrippen voor handen zijn. Lees verder ...

Wat is geldschepping?

Het burgerinitiatief Ons Geld heeft geldschepping op de agenda gezet. Maar wat is geldschepping eigenlijk? De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) gaf in reactie op het burgerinitiatief een definitie. Maar die verschilt wezenlijk van wat Stichting Ons Geld met geldschepping bedoelt. Lees verder ...

Overheid en geldschepping, lessen uit het verleden

In de opinie van veel economen wordt geldschepping door de overheid steevast geassocieerd met inflatie, en zelfs hyperinflatie. Deze opinie is niet op feiten gebaseerd. Met betrekking tot de Nederlandse staat is geen moment aan te wijzen van overmatige geldschepping door of vanwege de overheid. Ook de internationale voorbeelden die dikwijls worden aangehaald, zoals de Duitse hyperinflatie tijdens de Weimar-republiek, en de inflatie van het Franse en het Amerikaanse revolutionaire papiergeld, zijn niet toe te schrijven aan onverantwoorde geldschepping door de uitgevende overheid. Lees verder ...

De Ons Geld oplossing

Ons geldsysteem is niet meer van deze tijd. Het is instabiel, vergroot ongelijkheid, overlaadt de samenleving met schulden en ondermijnt de leefbaarheid van onze planeet. Ons geldstelsel is toe aan modernisering.

Ons geldstelsel is nu gebaseerd op geldtegoeden. Geld dat wij tegoed hebben van de bank. Het geld om al deze tegoeden tegelijk te voldoen bestaat echter niet. Wij hebben geen geld op de bank, maar geldvorderingen op de bank, waarbij wij weten dat de banken die vorderingen eigenlijk niet kunnen voldoen. Dat is de wankele basis van het huidige geldsysteem. Lees verder ...

Vraag en aanbod van geld en krediet

Geld is geen gewoon product. Van geld hebben velen nooit genoeg. Dat is een ongewone eigenschap. Vergelijk het bijvoorbeeld met brood. Met een bepaalde hoeveelheid is de dagelijkse broodbehoefte van iedereen te bevredigen. De vraag naar brood is daarmee begrensd. Brood heeft bovendien een kostprijs. Het aanbod zal opdrogen naarmate de marktprijs onder deze kostprijs daalt. Het is dan ook verdedigbaar om de markt voor brood te concipiëren als een markt van vraag en aanbod, waarbij de marktprijs het volume intermedieert. Voor geld ligt dat echter minder voor de hand. Lees verder ...

Wettig betaalmiddel

Bij vaststelling van de Bankwet 1998 overwoog de wetgever ten aanzien van bankbiljetten en wettig betaalmiddel: "Bankbiljetten gaven voor 1948 recht op betaling in «echt» geld: goud of muntspecie. Tot 1934 kwam dit ook tot uitdrukking in de op bankbiljetten aanwezige tekst: de Bank «betaalt aan toonder». Na 1948 verviel deze inwisselingsplicht: de Bank verwisselt biljetten alleen tegen andere biljetten. Bankbiljetten belichamen immers in zich zelf koopkracht en vermogenswaarde vanwege het vertrouwen dat het publiek erin stelt (...)". Lees verder ...

E-krona, digitaal contant geld in Zweden?

In 2015 riepen wij Den Haag op om te gaan experimenteren met digitaal contant geld. Dat bleek aan dovenmans oren gericht. Regering noch Kamerleden gingen erop in. In Zweden zaten ze minder te slapen. Daar startte de monetaire autoriteit, de Riksbank, een project rond invoering van een digitale munt, de e-krona. In 2017 verkenden ze het terrein en in 2018 kondigden ze aan er daadwerkelijk mee te gaan experimenteren. Lees verder ...

Radical monetary reform

In March 2016, Parliament of the Netherlands called for closer inquiries into the workings of the current monetary system and its alternatives. This was a result of citizens’ initiative “Ons Geld” (“Our Money”) supported by 120.000 Dutch citizens. These inquiries are entrusted to the Scientific Council for Government Policy, which will help the government, as the Dutch Finance Minister Jeroen Dijsselbloem puts it: “to investigate and elaborate in greater detail the option to have money creation returned to public hands”. Continue ...

Monetary reform as a prerequisite for implementation of human rights

In Europe, the consensus is that structural reforms are needed. The question is: what needs to be reformed? Society, to better fit the money system, or the money system, to better serve society? Creditors point in the direction of societal reform by austerity. Human rights and digital technology however point in another direction: monetary reform by unlinking the currency from bank balance sheets. Continue ...

Systemic debt

The current monetary system is a giant administration of unpaid (interest-bearing) debt (‘systemic debt’). The money (‘monetary objects’) to settle this debt is non-existent. This is a gross negligence of the States, that omit to provide adequate quantities of debt and interest-free money society needs to prosper. Continue ...

Deleverage without a crunch

The virtual euro raises fundamental questions on design and governance of the monetary system. Like blockchain based currencies, the virtual euro (digital cash) is not a claim on the issuing entity. And payment with virtual euro does not involve any bank balance sheet. Bank liquidity, bank balance sheets, and interbank settlement are irrelevant for the virtual euro. All operational functions of the central bank can be discontinued in a virtual euro system. Conversion to the virtual euro can even repair imbalances accumulated in the current monetary system. Especially the eurozone has strong incentives to consider this, as it could deleverage the financial system, without the North having to pay for the South. ‘Deleverage without a crunch’ describes how this could work. Continue ...

The banking privilege

It is often held that banks have the privilege to create money. This is not true though. But banks do have legal privileges that enable them to issue debt instruments that are used as money. This back-ground document summarizes these privileges as codified in European law and puts them in context. Continue ...

What is debt free money?

In the literature on monetary reform two concepts of debt free money circulate. The first regards money ‘debt free’ whenever it is spent (or given away) into circulation. The second regards money ‘debt free’ because it embodies the currency, without being a claim on anyone. Continue ...